Nereden Çıktı Bu Kahvaltı?

Herkesin bildiği o klasik hikaye,

Kahvaltı, kahve altı kelimelerinin birleşiminden gelir ve kahve öncesi yenilen yemek, "altlık"tır. Doğru mu derseniz, Nişanyan sözlüğe göre doğru. 

TDK’ya baktığımızda ise kahvaltı için, "(isim) Genellikle sabahları yenilen hafif yemek." demekte. Eğer ki işi çok daha basite indirgerseniz "bir öğün adı" tanımı da yeterli olabilir, mi?"Sabah kahvaltısı altın, öğle yemeği gümüş, akşam yemeği bakır." atasözünü de göz önüne alırsak kahvaltı hiç de öyle bir öğün adı diyerek geçiştirilebilecek bir şey değil.

İşin sağlık boyutundan baktığımızda ise akşam yemeğinden sabah kahvaltısına kadar geçen sürede ki yaklaşık 12 saat, vücut tüm enerjisini tüketmiş bir halde oluyor. Güne zinde başlayabilmek açısından, dengeli ve besleyici bir kahvaltı yapmak şart. Diyelim ki kahvaltıyı pas geçtiniz, o zaman vücut kendi deposundan yemeye başlıyor, vücut direnci düşüyor, baş ağrısı, baş dönmesi vb. durumlar görülüyor. Uzmanlar da kahvaltının atlanılmaması gereken bir öğün olduğunda hem fikir.Yani her şey bize "kahvaltı et, kahvaltı et" diye baskı yaparken, neymiş bu kahvaltı diye sormamak biraz ayıp olabilirdi. 

Kahvaltı yapacağız karar verdik, peki hangi kahvaltı?

Ben bir Kontinental Kahvaltı alayım, teşekkürler..

İçimizden bir fenomen olan Türk Kahvaltısını şimdilik bir kenara bırakacak olursak ve otoritelerce kabul edilen kahvaltı çeşitlerine bir göz atarsak geriye 4 adet kahvaltı çeşidi kalıyor.

Görüntüsünden asillik akıyor, Kontinental Kahvaltı

Kahvaltıda fasulye mi olur? İngiliz Kahvaltısı

1.  Kontinental Kahvaltı: Avrupa bölgesinin klasik kahvaltısı. Kahvaltı içeceği ( çay, kahve ya da kakao), tereyağı, bal, reçel ve ekmek çeşitlerinden oluşmakta.
2. Viyana Kahvaltısı: Adından da anlaşılıyor ki kendisi Avusturya yöresinden bir kahvaltı çeşidi ve Kontinental’e göre ek olarak haşlanmış yumurta içeriyor ve genellikle kahvaltı içeceği olarak kahve tercih ediliyor.
3.  İngiliz Kahvaltısı: Ülkemizde de meşhur olan kahvaltılardan birisi. İngilizler de bizim gibi kahvaltıya çok önem veriyorlar. Kahvaltı içeceği (sütlü çay ya da kahve), meyve ya da sebze suyu, tereyağı, reçel, bal, ekmek çeşitleri ve tost, kahvaltılık sosisler, yulaf, sahanda yumurta ve bean. 
4.  Amerikan Kahvaltısı: İngilizler gibi kahvaltıya önem verirler. Kahvaltıları da genel hatlarıyla birbirine benzemekte. Kahvaltı içeceği (çay ya da kahve), taze meyve veya meyve suyu, jambon, sosis ya da baconlı yumurta, tereyağı, bal, reçel, ekmek çeşitleri, pancake,

Pancake, et, ne ararsan var, Amerikan Kahvaltısı

Tabi ki her ülkenin kendine özel kahvaltıları mevcut, yukarıda sayılan çeşitler uluslararası otelcilik standartlarında kabul görmüş kahvaltılar, yoksa kimse Fransız kruvasanını, İtalyan’ın mozarellasını ya da Rusya’nın havyarını unutmuş değil.  

O bir şölen, o dillere destan, o bizim için vazgeçilmez,

Konu kahvaltı olunca yukarıdaki başlığı gören herkesin Türk Kahvaltısı kısmına geçtiğimizi anlaması gerekiyor.

Türk Kahvaltısı maalesef ki yukarıda saydığım kahvaltı çeşitleri gibi uluslararası otelcilikte kabul görmüş bir kahvaltı çeşidi değil. Fakat Türkiye’de bulunan uluslararası otellerde tabi ki sunuluyor.

Unuttuğum lezzetler varsa şimdiden özür diliyorum; kahvaltı içeceği (taze demlenmiş çay), beyaz peynir, kaşar peyniri başta olmaz üzere, Van otlu peyniri, Kars gravyeri, Erzincan tulumu gibi yöresel peynirler, reçel çeşitleri, bal kaymak, tereyağı, yeşil ve siyah zeytin, et ürünleri(sucuk, pastırma gibi, salam sosis Avrupa etkisi ile sonradan girme), tazecik ekmek, simit, poğaça, börek gibi unlu mamuller, taze söğüş (domates, salatalık biber ve otlar) ve yumurta çeşitleri.

Her şey mevsiminde tüketilirken bu yumurta çeşitleri haşlanmış ve sahanda yumurtanın yanında, yazları menemen, kışları ise sucuklu/pastırmalı yumurta olarak sunuluyormuş,  artık yazın sucuklu yumurta kışın menemen her yerde. 

Tekrar söylüyorum unuttuğum lezzetler varsa hepsinden teker teker özür diliyorum.

Çeşitleri saydıktan sonra neymiş efendim Türk Kahvaltısıyla diğer kahvaltıların farkı derseniz;

• Bir kere bizde taze demleme çay var efendim ki diğer kahvaltılarda genellikle kahve tercih edilirken, çay da sallama ya da sütlü gibi farklı çeşitlerde geliyor. 

• Peynir çeşitliliği, tabi ki o güzelim şarap tabaklarında bulunan peynirleri unutmuş değiliz ama bir kahvaltıya peynir çıkartma alışkanlıkları da çok değil.

• Zeytin; İspanya, İtalya, Yunanistan gibi zeytin üretimi çok olan ülkeler haricinde kahvaltıda zeytin tüketimi çok yok, bizde ise sadece siyah zeytin koysan yeşil zeytin üzülür, küser, ikisini koyacaksın, hem de Gemlik, Edremit, Hatay diye çeşit çeşit…

Tabi ki Avrupa kahvaltısını Kontinental ya da İngiliz diye genelleyemeyeceğimiz, her ülkenin kendine özel bir kahvaltısı olduğu gibi, ülkemizde de yöreden yöreye değişen kahvaltı kültürümüz bu çeşitliliğe daha da çeşitlilik katmakta. 

Annem usulü Türk Kahvaltısı

Örneğin Ege bölgesinde ekmek bandırmalık otlu zeytinyağları var. Diğer bölgelerde beyaz peynir diye genellerken burada o peynirin Ezine Peyniri olması, Bayramiç tulumu gibi yöresel peynirler var. Kaşar loru üzerine dökülen mis gibi karadut reçeli var. Taze taze yeşillikler var.

Akdeniz kahvaltısında ise Kıbrıs esintileri mevcut, yani? Pişmişiyle, pişmemişiyle Hellim peyniri. Turunçgillerden birinin reçeli olmadan olmaz mesela. 

Karadeniz kahvaltı sofralarında ise meşhur mu meşhur tereyağı olmazsa olmaz, kaymak da eşlik eder tabi ki. Burada da ekmeğin adı özel olarak Trabzon Ekmeğine dönmektedir. Bir de o peynirin en güzel hallerinden birisi olan Mıhlama olmazsa olmaz. Kahvaltıda hamsi yediklerine dair bir rivayet de mevut, benden söylemesi. :)

Otlu peynir desem? Bildiniz. Van Kahvaltısı

Doğu Anadolu kahvaltısı deyince akla gelen ilk kahvaltı sofrası Van Kahvaltısıdır. Lavaş ekmeği, otlu peynir, bal kaymak, cacık, kavut gibi özel lezzetler bulunur.

Dillere destan Katmer

Güney Doğu Anadolu bölgesinde de Antep mutfağı alıp götürüyor bizi, süt ve bol fıstıklı-kaymaklı katmer bir yanda, Beyran çorbası diğer yanda, tercihim değil ama önlerinde kuyruk olan ciğer arabalı diğer yanda. Seçim yapmak hiç kolay değil.

İç Anadolu bölgesinde ise bol hamurlu bir kahvaltı bekliyor bizi haşhaşlı çörek, bazlama, kestirmeli pide.

Marmara bölgesi ise, kahvaltıyı zeytin ve Edirne peyniriyle yakalıyor

İşte bunca çeşitliliğiyle sizi bir kahvaltı kültürü selamlayınca da “Yemek yemek üstüne ne düşünürsünüz bilmem, ama kahvaltının mutlulukla bir ilgisi olmalı” gibi usta kalemlerden çıkma şiirler yazılıyor. Haftasonları kallavi kallavi masalar kuruluyor, tüm aile bir araya geliyor. Masa kurmaya üşenenler de açık büfesiydi serpmesiydi çeşit çeşit hazır kahvaltılardan birine yollanıyorlar. O kahvaltıcılar neresi mi? O da başka bir yazı olsun... :)

Hep mutlu kalın..

Kaynaklar: MEB - Aile ve Tüketici Hizmetleri Kitabı